दिनविशेष - ३१ जानेवारी २०१९

तिथी	पौष कृष्ण ११ (१७:०२)
वार	गुरुवार
नक्षत्र	जेष्ठा (१८:४०)
योग	व्याघात (२९:४७)
करण	बालव (१७:०२), कौलव (२९:५८)

षट्तिला एकादशी

पौष कृष्ण एकादशी दिवशीला प्रातःस्नान करून 'श्रीकृष्ण' या मंत्राचा ८, २८, १०८, किंवा १००० जप करावा. उपवास करून रात्री जागरण करावे. हवन करावे. परमेश्‍वराचे पूजन करावे व

'सुब्रह्मण्य नमस्तेऽस्तु महापुरुष पूर्वज ।

गृहाणार्घ्यं मया दत्तं लक्ष्म्यासह जगत्पते ॥'

या मंत्राने अर्घ्य द्यावेत. ही ' षट्‌तिला एकादशी आहे. यात तिळाच्या जलाने स्नान, तिळाचे उटणे, तिळाचे हवन, तिळजलप्राशन व तीळ मिसळलेले पाणी दान करावे. तिलमिश्रित मिष्टांन्ने भोजनात वापरावीत. म्हणजे सर्व पापांचा नाश होतो.

तिलदहीव्रत

हे तिथीव्रत आहे. पौष कृष्ण एकादशीला हे व्रत करतात. या दिवशी उपवास करतात. पुष्यनक्षत्राच्या दिवशी गाईचे शेण गोळा करून त्यात तीळ मिसळून त्याच्या गोवर्‍या तयार करतात. मग त्या गोवर्‍यांचे अग्नीत हवन करतात. विष्णू या व्रताची देवता आहे.

फल- सौंदर्य व इच्छित वस्तूची प्राप्ती.

एकादशी श्राद्ध

अपराण्ह काळी एकादशी तिथी असल्यामुळे, श्राद्धतिथी पौष कृष्ण ११ असेल तर या दिवशी श्राद्ध करावे.

श्राद्धकृत्यांमध्ये अपराण्ह काळाचे महत्व आहे. श्राध्दतिथि अपराण्हकाळी म्हणजे सामान्यतः दुपारी दीड ते चार ह्या काळात ज्या दिवशी जास्त मानाने असेल त्या दिवशी सकाळी श्राध्दतिथि नसताना सुध्दा सकाळपासून दुपारी तीन वाजेपर्यंत कोणत्याही वेळी श्राध्दकर्म करता येते.

सुर्योदयापासून ३ मुहूर्त प्रत:काळ, त्यानंतर ३ मुहूर्त संगव काळ, त्यानंतर ३ मुहूर्त मध्यान्ह काळ, त्यानंतर ३ मुहूर्त अपराण्ह काळ व नंतरचे ३ मुहूर्त सायंकाळ असतो. अशा रीतीने दिवसाच्या १५ मुहूर्तांचे पाच विभाग केले आहेत. या पैकी सायंकाळ बहुदा सर्व कामांना प्रशस्त नाही. तर श्राद्ध कर्मासाठी अपराण्हकाळ प्रशस्त मानवा.

संदर्भ:
दाते पंचांग
सुलभ ज्योतिष शास्त्र
इंटरनेट
©संकलन: सौ. प्राची शिंदे.