दिनविशेष - ५ फेब्रुवारी २०१९

तिथी	माघ शुक्ल १ (२९:१६)
वार	मंगळवार
नक्षत्र	धनिष्ठा (अहोरात्र)
योग	व्यतीपात (८:५६)
करण	किंस्तुग्घ्न (१५:५५), बव (२९:१६)

विद्याव्याप्तिव्रत

एक मासव्रत. माघ शुक्ल प्रतिपदेपासून या व्रताचा आरंभ करतात. तिळांनी ह्रयग्रीवाची पूजा व तिळाचा होम, हे या व्रताचे विधान आहे. व्रताचे पहिले तीन दिवस उपवास करावयाचा असतो. व्रतावधी एक महिना.

फल -विद्या प्राप्ती

इष्टि

इष्टि  म्हणजे यज्ञ.

यज्ञ संस्थेतील विविध कामनांच्या पूर्तीसाठी जो विधानात्मक भाग असतो त्यास इष्टि म्हणतात.

प्रतिपदा श्राद्ध

अपराण्ह काळी प्रतिपदा तिथी असल्यामुळे, श्राद्धतिथी माघ शुक्ल १ असेल तर या दिवशी श्राद्ध करावे.

श्राद्धकृत्यांमध्ये अपराण्ह काळाचे महत्व आहे. श्राध्दतिथि अपराण्हकाळी म्हणजे सामान्यतः दुपारी दीड ते चार ह्या काळात ज्या दिवशी जास्त मानाने असेल त्या दिवशी सकाळी श्राध्दतिथि नसताना सुध्दा सकाळपासून दुपारी तीन वाजेपर्यंत कोणत्याही वेळी श्राध्दकर्म करता येते.

सुर्योदयापासून ३ मुहूर्त प्रत:काळ, त्यानंतर ३ मुहूर्त संगव काळ, त्यानंतर ३ मुहूर्त मध्यान्ह काळ, त्यानंतर ३ मुहूर्त अपराण्ह काळ व नंतरचे ३ मुहूर्त सायंकाळ असतो. अशा रीतीने दिवसाच्या १५ मुहूर्तांचे पाच विभाग केले आहेत. या पैकी सायंकाळ बहुदा सर्व कामांना प्रशस्त नाही. तर श्राद्ध कर्मासाठी अपराण्हकाळ प्रशस्त मानवा.

संदर्भ:
दाते पंचांग
सुलभ ज्योतिष शास्त्र
इंटरनेट
©संकलन: सौ. प्राची शिंदे.